Perjodata acido

Perjodata acido

Kemia strukturo de la
Orto-perjodata acido aŭ
H₅IO₆

Kemia strukturo de la
Meta-perjodata acido aŭ
HIO₄

GHS-piktogramoj por brulivaj kaj korodaj substancoj

Kemia formulo

H₅IO₆ (ortoperjodata acido)
HIO₄ (metaperjodata acido)

Fizikaj proprecoj

Aspekto

Senkoloraj kristaloj

Molmaso

227.941 (H5IO6)
191.91 (HIO₄) g mol⁻¹

Smiles

OI(=O)(O)(O)(O)O (orthoperiodic)
OI(O)(O)(O)(O)=O (metaperiodic)

Denseco

1.4 kg/m3 g/cm³
(ortoperiodata acido)

Fandopunkto

128.5 °C (263.3 ℉; 401.6 K)[1]

Solvebleco

Akvo:30 g/ml
Etanolo: solvebla

Sekurecaj Indikoj

Risko

R8 R23 R24 R25 R34 R41

Sekureco

S26, S36/37/39, S45

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

O
Oksidiga
agento

T
Toksa

C
Koroda

E
Eksplodo-
danĝera

GHS etikedigo de kemiaĵoj^[1]

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Damaĝo

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H272, H314

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P210, P221, P260, P264, P280, P301+330+331, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P363, P405, P501

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Perjodata acido, Perjodato de hidrogeno estas okso acido de jodo kun plej alta oksidiĝa nombro +7. Kiel ĉiuj perjodatoj, ĝi ekzisteblas laŭ du formoj: ortoperjoda acido aŭ H₅IO₆ kun oksidiĝa nombro kaj metaperjodata acido aŭ HIO₄. Perjodata acido estis malkovrita en 1833 de Heinrich Gustav Magnus (1802-1870) kaj Carl Friedrich Ammermüller, patro de samnoma kuracisto Friedrich Ammermüller (1809-1898).

Perjodata acido posedas acidajn proprecojn similajn al tiuj de la perklorata acido. Ĝia solvaĵo eblas boli sen malkomponiĝo, kaj sub vaporigo la acido estigas acidajn kristalojn, kiuj estas tre stabilaj sub aera ekspozicio. Kiam varmigita supera ol 212 °C, perjodata acido perdas oksigenon kaj jodata acido restas. Tiamaniere ke perjodata acido estas pli facila malkomponiĝi ol jodata acido^[2].

Sintezo

Perjodata acido estis unue produktita, en 1833, per reakcio inter "arĝenta perjodato" kaj malvarma akvo:

${\mathsf {AgIO_{4}+H_{2}O\rightarrow HIO_{4}+AgOH}}$

Perjodata acido estas malforta acido tamen ĝi prezentas fortajn oksidigajn proprecojn. Kiam varmigita perjodata acido disproporciiĝas en dujoda kvinoksido, jodo kaj akvo.

${\mathsf {2\;HIO_{4}\rightarrow H_{2}O+I_{2}O_{5}+O_{2}}}$

Perjodata acido prepareblas per reakcio inter la perklorata acido kaj jodo:

2 НСlО₄ + I₂ → 2 НIO₄ + Cl₂↑

Reakcioj

La saloj de perjodata acido estas fortaj oksidigagentoj; kiam varmigitaj ili malkomponiĝas per liberigo de oksigeno.

${\mathsf {NaIO_{4}\rightarrow NaI+2\;O_{2}\uparrow }}$

Perjodatoj prepareblas per oksidado en alkala medio ekde natria jodato pere de forta oksidanto tiel kiel kloro:

${\mathsf {NaIO_{3}+2\;NaOH+Cl_{2}\rightarrow NaIO_{4}+2\;NaCl+H_{2}O}}$

Ortoperjodata acido havas sennombrajn Konstanto pri dissociigo de acidoj aŭ pK_a. La pK_a de la metaperjodata acido neniam estis determinita:

H₅IO₆ ↔ H₄IO₆⁻ + H⁺, pKa = 3.29

H₄IO₆⁻ ↔ H₃IO₆²⁻ + H⁺, pKa = 8.31

H₃IO₆²⁻ ↔ H₂IO₆³⁻ + H⁺, pKa = 11.60

Mineralaj acidoj

Halogenidaj acidoj
HF	Fluorida acido	HCl	Klorida acido	HBr	Bromida acido	HI	Jodida acido
HFO	Hipofluorita acido	HClO	Hipoklorita acido	HBrO	Hipobromita acido	HIO	Hipojodita acido
HFO₂	Fluorita acido	HClO₂	Klorita acido	HBrO₂	Bromita acido	HIO₂	Jodita acido
HFO₃	Fluorata acido	HClO₃	Klorata acido	HBrO₃	Bromata acido	HIO₃	Jodata acido
HFO₄	Perfluorata acido	HClO₄	Perklorata acido	HbrO₄	Perbromata acido	HIO₄	Perjodata acido